Waarom Namen Lezen #2 Anjes Wolfs-Driessen

Anjes Wolfs-Driessen (63) uit Valkenburg leest voor het eerst namen voor tijdens Namen Lezen in kamp Westerbork. Als dochter van een Sinti-overlevende zet zij zich in om deze geschiedenis levend te houden, onder meer door het schrijven van een boek over haar familie. Dit boek is inmiddels ook bewerkt tot een theatervoorstelling die wordt opgevoerd door kinderen tussen de tien en dertien jaar oud.

Wat betekent herdenken voor jou persoonlijk?
“Het is een respectvolle herinnering voor de nabestaanden. Het zorgt ervoor dat we stilstaan nadenken bij die zwarte bladzijde in de geschiedenis. Het voorlezen van de namen voelt als een grafsteen om naartoe te gaan; een eerbetoon aan de gedeporteerden en overledenen. Je moet blijven herdenken als waarschuwing voor wat er kan gebeuren. De jeugd neemt het nu van ons over. Overlevenden zijn er namelijk bijna niet meer. Als we niet blijven herdenken, wordt er ook niks meer verteld.”

Kun je iets vertellen over je familiegeschiedenis?
“Mijn familie was een Sinti familie. Ze zijn met negen personen gedeporteerd. Alleen mijn moeder is met een broer en een zus teruggekomen. Mijn moeder was pas zestien toen, de jongste van de familie. Ze is in 2014 overleden, ze was toen 86 jaar oud. In datzelfde jaar is ze nog terug geweest naar Westerbork, daar is een filmopname van gemaakt die ik nog wel eens laat zien op scholen.”

Hoe voel jij je verbonden met je Sinti-achtergrond?
“Ik ben een Sintezza, zoals ze dat noemen. Maar we zijn niet zo opgevoed. We zijn als burgers opgevoed, met toch wat Sinti normen en waarden ertussen. Zoals reinheid – dat staat voorop. Reinheid in je huis en reinheid van je lichaam. Je kunt zeggen dat ik twee ben; Sintezza én burger. En tegelijkertijd ben ik geen van beide. Ik zit er een beetje tussenin.”

Wat bewoog je ertoe om een boek over je familie te schrijven?

“Het boek heb ik  in de eerste plaats geschreven voor mijn achterban. Zodat zij, als ik er niet meer ben, het verhaal toch nog kennen. Er was echter zoveel interesse voor het verhaal dat ik dacht: dan gaan we het gebruiken voor educatie. Helaas leest de jeugd niet meer zo graag tegenwoordig, dus we hebben er een theatervoorstelling bij het boek laten maken. Die wordt gespeeld door kinderen. Het is echt heel overtuigend geworden.”